De Nationale ombudsman geeft bijzondere aandacht aan schulden en armoede, toegang tot voorzieningen, bescherming van rechten, inspraak en participatie en digitalisering.
De keuze voor deze vijf thema's is gebaseerd op zijn visie en missie, klachteninstroom en maatschappelijke ontwikkelingen voor de periode 2017-2021. In de onderzoeksagenda worden de onderzoeken uit eigen beweging benoemd die wij in 2017 in ieder geval zullen uitvoeren.
Wilt u ook alvast een blik werpen op de onderzoeksagenda 2018, kijk dan hier.
1. Schulden en armoede
Een groeiend aantal mensen heeft moeite om financieel rond te komen. Een laag inkomen kan op allerlei manieren worden aangevuld door de gemeente of rijksoverheid. Dit zijn ingewikkelde regelingen. De Nationale ombudsman heeft al langere tijd aandacht voor mensen die financiële problemen hebben.
Onderzoeken in 2017
Uitvoeringspraktijk gemeentelijke schuldhulpverlening
In 2016 onderzocht de Nationale ombudsman ervaringen van mensen met de gemeentelijke schuldhulpverlening. In 2017 toetst hij de uitvoeringspraktijk bij een aantal gemeenten.
(juli 2017 – januari 2018)
2. Toegang tot voorzieningen
De overheid is er voor de mensen, maar dat werkt in de praktijk wel eens anders uit. Niet iedereen wordt vanzelfsprekend gehoord of gezien en soms worden mensen zelfs uitgesloten van voorzieningen door (onbedoelde) drempels.
Onderzoeken in 2017
Knelpunten op het snijvlak van Wmo, Wlz en eventueel de Jeugdwet
De Nationale ombudsman ontvangt geregeld klachten van mensen die afhankelijk zijn van de Wmo, Wlz of de Jeugdwet en van het kastje naar de muur worden gestuurd.
(september 2017 - januari 2018)
3. Digitalisering
De overheid digitaliseert in hoog tempo. De Nationale ombudsman ontvangt klachten over identiteitsfraude, over niet kloppende gegevens en over gegevens die niet goed zijn gekoppeld. Daarnaast ontvangt de ombudsman klachten van mensen die niet met de overheid kunnen communiceren en dreigen te worden uitgesloten van overheidsvoorzieningen. Deze ontwikkeling vraagt van de overheid de alertheid dat mensen niet systematisch worden uitgesloten.
Onderzoeken in 2017
Mijnoverheid.nl
De ombudsman krijgt geregeld klachten over de Berichtenbox van MijnOverheid. Met dit onderzoek brengt hij de knelpunten in kaart die burgers ervaren en onderzoekt hij welke verbeteringen mogelijk zijn.
Digitalisering: ombudsvisie
De ombudsman bundelt zijn onderzoeken en aanbevelingen over digitalisering.
(juni 2017 – december 2017)
Eerdere onderzoeken
4. Bescherming van rechten
Een essentieel kenmerk van de rechtsstaat is dat de overheid zich aan de wet moet houden en vrijheden en rechten van burgers niet zonder meer mag beperken of afpakken. De Nationale ombudsman krijgt geregeld klachten over het recht op veiligheid en vrijheid of het toepassen van het geweldsmonopolie.
Onderzoeken in 2017
Demonstratierecht
De ombudsman onderzocht de afgelopen jaren meerdere klachten over het demonstratierecht. Met dit onderzoek wil de ombudsman uitgangspunten opstellen voor bestuurders bij het toepassen van de Wet Openbare Manifestaties. Daarin moet recht worden gedaan aan enerzijds de belangenafweging van de gemeente en anderzijds het demonstratierecht van de mensen.
(juli 2017 – maart 2018)
Generaal pardon
Voor 27.000 mensen en hun kinderen die onder het generaal pardon uit 2007 vallen, blijft het Nederlanderschap en de bijbehorende rechten buiten bereik. De Nationale ombudsman en de Kinderombudsman willen met dit onderzoek bijdragen aan een optimale uitvoeringspraktijk van de naturalisatie.
Eerdere onderzoeken
5. Inspraak en participatie
De relatie burger-overheid is sterk in beweging. Participatie en inspraak zijn daar van grote invloed op. De Nationale ombudsman ontvangt klachten van mensen over deze onderwerpen, bijvoorbeeld over handhaving. Burgerparticipatie daagt de overheid uit te innoveren. De overheid moet een evenwicht vinden tussen de vragende mensen, het algemeen belang en andere mensen.
Onderzoeken in 2017
Burgerinitiatieven
De ombudsman onderzoekt hoe gemeenten invulling geven aan hun rol met burgerinitiatieven.
(september 2017 – december 2017)
