Armoede 2020

Op deze pagina

    Visuel met drie poppetjesVeel mensen komen zonder hulp van de overheid niet uit de uitzichtloze (financiële) situatie waarin zij zijn beland. En teveel mensen komen door toedoen van de overheid verder in de financiële problemen. Daarom hebben onderwerpen als schuldhulpverlening, invorderen (niet te streng voor mensen die wel willen, maar niet kunnen betalen) én problemen rond toeslagen de bijzondere aandacht van de Nationale ombudsman.

    Hij spreekt de overheid aan op haar verantwoordelijkheid door er steeds op te hameren dat mensen altijd recht hebben op een inkomen waarmee zij in hun eerste levensonderhoud kunnen voorzien. En begin 2019 presenteerde hij een behoorlijkheidskader waarin staat waar mensen op moeten kunnen vertrouwen als de overheid schulden bij hen invordert.

     

    Op de agenda in 2020

    Armoede in Caribisch Nederland

    Armoede is in Caribisch Nederland een groot probleem. Om dit hoog op de politieke agenda te krijgen en te houden, publiceerde de Nationale ombudsman in 2019 een onderzoek naar de slechte situatie van ouderen in Caribisch Nederland. Dit onderzoek is het eerste in een serie van drie onderzoeken naar armoede in Caribisch Nederland. In 2020 doen de Nationale ombudsman en de Kinderombudsman samen een onderzoek naar jongvolwassenen en alleenstaande ouders en hun kinderen in het Caribisch deel van Nederland. Het onderzoek naar armoede onder jongvolwassenen is in september afgerond. De start van het onderzoek naar armoede onder alleenstaande ouders staat gepland voor de tweede helft van 2020. De start en hoe het onderzoek gaat, hangen echter af van de vraag of Caribisch Nederland in verband met de coronamaatregelen bezocht kan worden. 

    Knelpunten die Caribisch studenten ervaren als zij in Nederland studeren

    Bij de Nationale ombudsman komen via verschillende kanalen signalen binnen van en over studenten uit Caribisch Nederland, Aruba, Curaçao en Sint Maarten die problemen ervaren als zij in Nederland (gaan) studeren of nadat ze in Nederland hebben gestudeerd. Zij zouden onvoldoende zijn voorbereid op het gaan studeren in Nederland en door verschillende oorzaken (aanpassingsproblemen, heimwee, taalachterstand, cultuurverschillen) voortijdig afhaken met alle (financiële) gevolgen daarvan. Oud-studenten zouden ook onnodig in financiële problemen komen vanwege moeizame communicatie met (overheids)instanties. Omdat deze signalen de ombudsman zorgen baarde, besloot hij in het voorjaar van 2020 een onderzoek in te stellen. Het onderzoek is december 2020 afgerond.

    Huisvesting- en dakloosheidsproblemen 

    De Kinderombudsman ontvangt een stijging van signalen over kinderen en jongeren die op de woningmarkt (al dan niet via hun ouders) in de knel zitten. Daarom is in het najaar van 2019 gekeken naar de knelpunten rondom huisvesting, en op welke manier deze de rechten van kinderen en jongeren (kunnen) raken.

    De Kinderombudsman sprak met een tiental relevante partijen uit het veld, onder meer overheden, woningbouwcorporaties en kennisorganisaties. Op basis van deze informatie geeft de Kinderombudsman in 2020 het project verder vorm. Dit zal naar verwachting eind 2020 afgerond zijn. Als onderdeel van dit project evalueert de Kinderombudsman ook de gevolgen van een eerder onderzoek naar kinderen die (semi–) permanent op een vakantiepark wonen.

    Dalende instroom in de WSNP

    Steeds minder burgers komen in aanmerking voor de wettelijke regeling die het mogelijk moet maken na drie jaar weer schuldenvrij te zijn – de Wet schuldsanering natuurlijke personen (Wsnp). De instroom in de Wsnp daalt al jaren en de Nationale ombudsman vindt dit een zorgelijke ontwikkeling. In dit onderzoek wil de ombudsman in beeld brengen hoe het is om langdurig in de schulden te zitten zonder uitzicht op een schuldenvrije toekomst. Ook moet dit onderzoek uitwijzen tegen welke knelpunten burgers aanlopen in hun poging(en) om toegang te krijgen tot een Wsnp-traject. Op 11 juni 2020 is het onderzoeksrapport gepubliceerd.

    Schuldhulpaanvragen en werkende armen

    Klachten over schuldhulpaanvragen en van werkende armen volgt de ombudsman vanaf de zomer 2020 nauwlettend. Op basis van deze  signalen worden vervolgstappen bepaald.