Behandeling letselschadeclaims veteranen
Veteranen kunnen de gevolgen van fysieke of mentale schade die zij door hun uitzending hebben opgelopen verhalen bij het ministerie van Defensie. Dit gebeurt via de Regeling Volledige Schadevergoeding (RVS). In 2021 nam de Veteranenombudsman de behandeling van deze schadeclaims voor het eerst onder de loep.
Hoewel het ministerie van Defensie en de belangenbehartigers van veteranen beterschap beloofden, blijft de veteranenombudsman klachten ontvangen. Reden voor Veteranenombudsman Reinier van Zutphen om voor de tweede keer aandacht te vragen voor deze groep veteranen. De Algemene Rekenkamer heeft gelijktijdig met de ombudsman de RVS-procedure onderzocht.
Om het onderzoek naar de behandeling van letselschadeclaims goed uit te kunnen voeren is het volgende gedaan:
- Er is een analyse gedaan van de klachten die zijn ontvangen over de RVS-procedure na publicatie van ons eerste rapport in 2021. Daarnaast is er bureauonderzoek gedaan en verkennende gesprekken met onafhankelijke experts (zoals een voorzitter van onderzoekscommissie en een projectleider van een evaluatieonderzoek herstelregeling) en wetenschappers.
- Daarna zijn gesprekken gevoerd met de betrokken afdelingen binnen het ministerie van Defensie (beleid en uitvoering) en met belangenbehartigers die veteranen (juridisch) bijstaan in de RVS-procedure.
- Verder is gesproken met vertegenwoordigers van andere instanties, zoals het UWV, die indirect betrokken zijn bij dit onderwerp. Ook zijn een aantal geestelijk verzorgers bevraagd over wat zij van veteranen horen over de RVS-procedure.
- Het onderzoek van de Algemene Rekenkamer was gericht op de doorlooptijden van aanvragen in de RVS-procedure en de factoren die een rol spelen bij een relatief snelle of langzame afhandeling. De Veteranenombudsman en de Algemene Rekenkamer hebben tijdens het onderzoek bevindingen uitgewisseld.
- De resultaten en voorlopige conclusies van het onderzoek zijn aan de hand van een discussiestuk besproken in een rondetafelgesprek met onder meer vertegenwoordigers van het ministerie van Defensie en de belangenbehartigers van veteranen.
- De opbrengst van het onderzoek (analyse van onze klachten, individuele gesprekken en het rondetafelgesprek) is verwerkt tot het rapport dat er nu ligt.
De belangrijkste conclusie van het onderzoek is dat de RVS-procedure nog altijd stressvol en belastend is voor veteranen. Er is niet veel veranderd sinds 2021, is de bedroevende conclusie van de Veteranenombudsman. Veteranen vinden de procedure nog steeds te ondoorzichtig en de behandelingsduur te lang. Defensie en de belangenbehartigers werken niet goed met elkaar samen en stellen de behoeften van de individuele veteraan onvoldoende centraal. Partijen nemen nog onvoldoende verantwoordelijkheid voor hun eigen handelen in de procedure en de invloed daarvan op de betrokken veteranen. Ze wijzen nog altijd te veel naar elkaar als het gaat om wie anders moet handelen.
Dat leidt ertoe dat de communicatie van Defensie en de belangenbehartigers onvoldoende is afgestemd op de behoeften van veteranen. En dat de procedure nog steeds (te) lang duurt, omdat beide partijen nog onvoldoende de samenwerking opzoeken.
De Veteranenombudsman heeft zowel het ministerie van Defensie als de belangenbehartigers opgeroepen om nu echt in actie te komen en te zorgen voor een behoorlijke uitvoering van de RVS-procedure. Daarvoor heeft hij aanbevelingen gedaan die kunnen helpen om de RVS-procedure voor veteranen minder stressvol en belastend te maken.
- Zorg dat bij de start van een RVS-procedure duidelijk is wat het perspectief van de betrokken veteraan is. Maak op basis daarvan afspraken met elkaar hoe stress en belasting tijdens de procedure zoveel mogelijk kan worden voorkomen;
- Handel bij iedere stap in de procedure tijdig en transparant en stem de communicatie en gekozen aanpak af op de behoeften van de betreffende veteraan;
- Werk samen en maak structurele werkafspraken om in de huidige RVS-procedure én in de toekomstige procedure de communicatie te verbeteren en de behandelingsduur van letselschadeclaims te verkorten.
Het rapport Tijdig, transparant en toegewijd is gepubliceerd op 11 februari 2025, tegelijk met het rapport van de Algemene Rekenkamer over de letselschadeprocedure Focus op schadevergoedingen voor veteranen. De Veteranenombudsman en de Algemene Rekenkamer hebben hun rapporten gezamenlijk aangeboden aan de minister van Defensie en hun boodschap in een persoonlijk gesprek met de minister toegelicht.
De Veteranenombudsman blijft voortgang monitoren op de volgende punten:
- Tijdige afhandeling van procedure
- Transparante aanpak en communicatie
- Toegewijde partijen die behoeften van veteraan voorop stellen.
De uitkomst hiervan zullen wij met relaties bespreken en bij verantwoordelijke instanties blijven aankaarten tot verbetering zichtbaar is.