Mira* is alleenstaande moeder. Zij heeft drie zoons die veel hulp nodig hebben. Gelukkig ondersteunen zes zorgverleners Mira bij hun verzorging. Zij krijgen betaald uit het persoonsgebonden budget (pgb) van haar kinderen. Dit is een geldbedrag waarmee mensen die zorg nodig hebben - zoals Mira's kinderen - die zorg kunnen inkopen.
Mira is continu bezig met haar kinderen. Buitenshuis werken gaat niet. Daarom krijgt Mira zelf ook een deel van het pgb van haar kinderen. Zo komt zij rond. In de zomer van 2014 hoort zij over de invoering van het zogenaamde pgb-'trekkingsrecht' in januari 2015. Dit houdt in dat het pgb-budget niet meer rechtstreeks op de bankrekening voor haar zoons terecht komt. De Sociale Verzekeringsbank (SVB) betaalt voortaan de zorgverleners van haar zoons. De overheid heeft deze maatregel onder meer genomen om fraude tegen te gaan. Want de SVB kan alle betalingen aan zorgverleners nu van te voren controleren.
Mira moet de SVB hiervoor de overeenkomsten sturen die zij heeft met zorgverleners van haar zoons. Een heel pakket. Eind september mailt zij alles naar de SVB. Met twee aanvragen blijkt iets mis. Mira herstelt dit direct. Dan blijkt dat ze haar eigen uren nog nauwkeuriger moet registreren. Ook dit doet zij.
Het is dan inmiddels eind januari 2015. En er komt geen geld binnen. Mira belt meteen de SVB. Er blijkt iets mis te zijn gegaan. Na overleg stuurt zij alles opnieuw in... tot vier keer toe. Maar alles raakt steeds kwijt. Een wanhopige Mira besluit uiteindelijk de papieren persoonlijk af te geven bij de SVB. Drie uur lang loopt zij met een SVB-medewerker alles na. Een week later krijgt zij een telefoontje. Alles is weer kwijt.
De zaak van Mira is slechts één van de vele honderden zaken die mij dit jaar bereikten. Aanleiding voor mij hier onderzoek naar te doen. Afgelopen dinsdag heb ik dit gepubliceerd (u vindt het op www.nationaleombudsman.nl). De manier waarop het pgb-trekkingsrecht is ingevoerd, is een schoolvoorbeeld van hoe het niet moet. Belangen van burgers zijn gedurende het invoeringsproces van pgb-trekkingsrecht naar de achtergrond verdwenen. Waarom heeft de overheid niet eerst beter onderzocht waar het mis kon gaan? Dit had mensen veel problemen bespaard.
Het is niet de eerste keer dat het invoeren van zo'n maatregel helemaal fout loopt. Overheid, leer hier nu van! Ga je een grote wijziging uitvoeren, bedenk van te voren welke problemen en nadelige gevolgen je kan tegenkomen. Dan kan je die voorkomen.
Inmiddels heeft de SVB de zaken redelijk op orde. De meeste betalingen gebeuren op tijd. Wel maak ik mij zorgen over wat er gaat gebeuren op 1 januari 2016, als alle budgethouders 'geherindiceerd' moeten zijn. Het is niet de bedoeling dat het dan weer zo mis gaat.
* Gefingeerde naam