Wij krijgen als Nationale ombudsman regelmatig klachten van mensen die tegen problemen aanlopen bij de toegang tot zorg. Voor die mensen bestaat er zogeheten ‘cliëntondersteuning’. En daar weten ze bij MEE alles van. Hoe werkt cliëntondersteuning? En waarom is die steun zo belangrijk? Wij spraken Yvon van Houdt, directeur van MEE NL.
1. Wat doet MEE precies? En voor wie is MEE bedoeld?
“MEE is er voor mensen met een beperking. We bieden cliëntondersteuning. Dat is hulp bij vragen en problemen in het dagelijks leven, die te maken hebben met een beperking. Denk bijvoorbeeld aan wonen, werken, school, opvoeding, sport, geld of zorg. Dat zijn zaken, die voor mensen met een beperking ingewikkeld kunnen zijn. Zij hebben dan iemand nodig die hen de weg wijst en verder helpt. MEE doet dat. We hebben vooral veel ervaring in het helpen van mensen met een lichte verstandelijke beperking, niet-aangeboren hersenletsel of autisme. Samen met degene die hulp bij ons vraagt, bekijken we welke oplossing het beste bij hem of haar past. We vinden het belangrijk dat mensen met een beperking zoveel mogelijk zelf kunnen doen. Dat betekent ook dat iedereen toegang krijgt tot voorzieningen die hij of zij nodig heeft. Er zijn 20 MEE-organisaties, verspreid over heel Nederland. Zij vormen samen de vereniging MEE NL.”
2. Welke problemen zien jullie bij de toegang tot zorg?
“Onze cliëntondersteuners zien dagelijks dat veel mensen problemen hebben met het toegang krijgen tot voorzieningen. Bijvoorbeeld dat iemand bepaalde zorg nodig heeft, maar dat die dan niet wordt aangeboden in zijn of haar regio. Of iemand heeft een gedragsprobleem én een verstandelijke beperking, waardoor hij of zij zorg nodig heeft die niet onder één regeling valt. Het is dan onduidelijk hoe de betaling van deze zorg geregeld is. De cliënt wordt dan toch nog vaak van het kastje naar de muur gestuurd".
Overgang van jeugdzorg naar volwassenenzorg vaak een probleem
Een ander veelvoorkomend probleem is de overgang van de jeugdzorg naar de volwassenenzorg. Wanneer iemand 18 jaar wordt, valt hij of zij niet meer in de jeugdzorg. Maar hij of zij heeft nog steeds zorg nodig. Deze overgang van volwassenzorg levert dan vaak problemen op. Veel jongeren met een beperking lopen vast in deze overgangsfase. Daarbij komt dat juist mensen die de hulp het hardste nodig hebben, vaak niet weten dat zij recht hebben op cliëntondersteuning. In 2020 heeft de rijksoverheid daarom een publiekscampagne gestart om iedereen te informeren. Helaas is de bekendheid nog steeds onvoldoende. Gemeenten hebben hierin een belangrijke taak. Zij kunnen mensen persoonlijk en gericht met cliëntondersteuning in contact brengen
3. Hoe ziet cliëntondersteuning eruit?
“Een cliëntondersteuner van MEE werkt onafhankelijk. Dat betekent hij of zij uitgaat van de belangen van de hulpvrager: de cliënt. De cliëntondersteuner gaat dan kijken wat het beste past bij de wensen en de situatie van de cliënt.
De cliëntondersteuner van MEE kijkt daarbij naar alle zaken in het leven van de cliënt. Als iemand bijvoorbeeld ondersteuning vraagt voor zorg, kijkt de cliëntondersteuner bijvoorbeeld ook of de cliënt hulp nodig heeft bij het regelen van vervoer om bij een zorgverlener te komen. Hij of zij bekijkt dan of de cliënt mensen kent, die kunnen helpen bij het oplossen van een probleem. Zo kan bijvoorbeeld geregeld worden dat een buurman de cliënt naar de zorgverlener brengt.”
4. En hoelang krijg een cliënt dan ondersteuning?
“Dat hangt af van wat de cliënt nodig heeft. Vaak heeft die zijn hele leven behoefte aan ondersteuning. Een beperking houdt immers niet zomaar op te bestaan. Wel kan het soort ondersteuning door de tijd veranderen. Zo kan het zijn dat iemand op een gegeven moment minder zorg nodig heeft. De cliëntondersteuner houdt ook rekening met veranderingen in het leven van de cliënt. Als een ondersteuner bijvoorbeeld ziet dat de dagbesteding van een cliënt stopt, gaat hij op tijd samen met de cliënt naar een oplossing kijken.”
5. Kun je een praktisch voorbeeld geven van cliëntondersteuning?
“Zeker. Ik was laatst bij een man die een verstandelijke beperking heeft. Deze cliënt woonde bij zijn moeder, die 85 jaar oud is en erg ziek. De cliëntondersteuner zag tijdens het gesprek dat de naam van de man niet in het huurcontract stond. En dat is wel belangrijk, want anders mocht de man daar niet blijven wonen als zijn moeder zou overlijden. Dat zijn dan natuurlijk heel praktische zaken. Daar denk je als cliënt zelf vaak niet direct aan. Een cliëntondersteuner kan je daarbij dan dus wèl helpen. Een cliëntondersteuner van MEE vertelt wat er mogelijk is en koppelt mensen aan de juiste hulpverleners en/of instanties.”
Wilt u meer weten over MEE NL of contact leggen met de MEE-organisatie in uw regio? Bezoek de website van MEE NL voor informatie en antwoord op uw vragen.
Meer lezen over hoe u cliëntondersteuning kunt aanvragen bij uw gemeente? Lees het stuk ‘Ondersteuning of zorg nodig? Uw gemeente staat voor u klaar’.
