Onduidelijkheid over wie er bij de gemeente verantwoordelijk is voor veteranenzaken, het ontbreken van een persoonlijke uitnodiging voor de dodenherdenking, of te lang wachten bij een aanvraag voor hulp. Dat zijn enkele problemen waar veteranen in Nederland tegenaanlopen in hun contact met de gemeente.
Nederland heeft op dit momenten ongeveer 100.000 veteranen. Zij hebben zich ingezet voor ons land als militair tijdens oorlogen, gewapende conflicten en vredesmissies. Van deze groep zijn 25.000 veteranen ook nog steeds in actieve dienst.
Bijzondere kennis en vaardigheden
Veteranen zijn burgers uit de lokale samenleving, maar zij hebben wel gewerkt onder ongewone omstandigheden. Door hun ervaring bij oorlogs- en vredesmissies hebben zij bijzondere kennis en vaardigheden. Dat verdient erkenning, waardering en bijzondere zorg – ook van de gemeente waarin zij wonen.
Onderzoek
Daarom vroegen wij al in 2023 aandacht voor veteranen bij gemeenten, met ons onderzoek 'Gemeente ken uw veteraan!’. Daarin concludeerden we dat, door onbekendheid van gemeenten met de Veteranenwet, (nog) niet alle veteranen de aandacht krijgen die ze verdienen.
Handreiking voor gemeenten
Om gemeenten hierbij op weg te helpen, heeft het Nederlands Veteraneninstituut (NLVi) samen met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) een handreiking voor gemeenten gemaakt. Deze handreiking heeft als doel duidelijkheid te geven over de manier waarop bestuurders, instellingen en (zorg)instanties op lokaal en regionaal niveau te maken kunnen krijgen met deze veteranen en hun thuisfront. Ook wordt beschreven hoe zij op passende en zinvolle wijze invulling kunnen geven aan de erkenning, waardering en bijzondere zorg voor veteranen.
In de handreiking staan bijvoorbeeld manieren beschreven waarop veteranen elkaar kunnen ontmoeten en welke rol de gemeente hierin heeft.
Stap in de goede richting
Naast mijn rol als Nationale ombudsman, ben ik ook de Veteranenombudsman. Ik ben blij te zien dat er na het uitbrengen van mijn onderzoek goede stappen zijn gezet om de zorg voor veteranen te verbeteren. Ik raadde aan om de kennis binnen de gemeente over veteranen en de Veteranenwet te vergroten en beter een plek te geven. Een handreiking als deze draagt daar op een positieve manier aan bij. Ik hoop dan ook dat alle gemeenten hiervan gebruik gaan maken.
Veteranendag
Op een dag als vandaag vraag ik graag extra aandacht voor de veteranen in ons land. Vandaag is het namelijk Veteranendag: de dag waarop Nederland zijn veteranen bedankt voor hun inzet in dienst van de vrede, nu en in het verleden. Zij worden vandaag in het zonnetje gezet.
Deze column is ook gepubliceerd in De Telegraaf van 28 juni 2025.
Op de foto wordt de handreiking overhandigd door de VNG en het NLVi aan de Veteranenombudsman.
