De Douane sprak een man aan die op Schiphol was aangekomen en naar de uitgang ging. En controleerde zijn bagage. Volgens de man koos de Douane hem uit voor die controle vanwege zijn afkomst en zijn uiterlijk. Wanneer mensen anders worden behandeld dan anderen, vanwege hun etniciteit (ras, huidskleur, nationaliteit, taal, geloof of afkomst), noemen we dat etnisch profileren.
In 2021 bracht de Nationale ombudsman het rapport Verkleurde Beelden uit. Het rapport gaat over etnisch profileren en klachten over etnisch profileren. Etnisch profileren is in strijd met de grondrechten, de belangrijkste rechten van burgers. De ombudsman vindt dat burgers van overheidsinstanties mogen verwachten dat zij niet etnisch profileren. En dat overheidsinstanties klachten over etnisch profileren heel serieus nemen.
Dat betekent volgens de Nationale ombudsman onder meer het volgende. Soms mogen overheidsinstanties burgers controleren. Zij kunnen dan kiezen welke burgers wel en welke burgers niet worden gecontroleerd. Maar zij mogen die keuze niet maken op basis van de etniciteit van burgers. Daarom moeten overheidsinstanties aan burgers, die worden uitgekozen om te worden gecontroleerd, altijd kunnen uitleggen om welke reden zij zijn uitgekozen. Bij de controle, en ook als er achteraf een klacht is over de controle.
In dit geval heeft de douaneambtenaar op Schiphol tegen de man gezegd dat hij de controle deed omdat de man kwam uit Turkije, een land buiten de Europese Unie. De man diende een klacht in bij de Douane, maar de Douane vond die ongegrond. Bij de behandeling van de klacht, gaf de Douane onder meer aan dat er verschillende manieren waren om reizigers voor bagagecontroles uit te kiezen. Eén van die manieren is een steekproef. Dat wil zeggen: bijvoorbeeld elke derde reiziger of elke vijfde reiziger wordt gecontroleerd. Maar de Douane zei bij de afhandeling van de klacht niet welke manier bij de controle van de man werd gebruikt.
