Dagelijks zien de Nationale ombudsman, de Kinderombudsman en de Veteranenombudsman dat burgers, kinderen en veteranen de overheid hard nodig hebben: bijvoorbeeld voor een uitkering, voor zorg of voor schuldhulpverlening. En voor het beschermen van hun fundamentele (kinder)rechten zoals het recht op huisvesting. Maar bijvoorbeeld ook voor duidelijkheid over de plannen van de gemeente in hun directe leefomgeving.
De Nationale ombudsman, de Kinderombudsman en Veteranenombudsman helpen burgers – volwassen, kind of veteraan - op weg in hun contact met de overheid of bij andere organisaties waarover zij klachten mogen behandelen. En als het echt misgaat tussen hen en een (overheids)instantie, kunnen de ombudsmannen tussenbeide komen. Bijvoorbeeld door te bemiddelen of onderzoek in te stellen naar de klacht. Ook kunnen de ombudsmannen problemen die vaak voorkomen aandacht geven. De Kinderombudsman heeft daarnaast als duidelijke kerntaak om kabinet en parlement te adviseren over de naleving van de rechten van kinderen. De Veteranenombudsman let er in het bijzonder op dat veteranen de erkenning, zorg en informatie krijgen waar zij recht op hebben.
Op de Ombudsagenda 2022 geven de ombudsmannen invulling aan verschillende onderwerpen binnen de vijf thema's die zij alle drie belangrijk vinden, namelijk Fundamentele rechten, Participatie en invloed, Toegang tot voorzieningen, Armoede en Leefbaarheid. Naast onderzoeken op eigen initiatief, staan er ook andere activiteiten op de agenda zoals bijeenkomsten, al dan niet in samenwerking met andere organisaties.
In gesprekken met overheden op allerlei niveaus, is professionele klachtbehandeling altijd een punt van aandacht voor zowel de Nationale ombudsman als de Veteranenombudsman, ook in 2022. De Kinderombudsman zet zich in 2022 vooral in voor een betere besluitvorming voor het kind door beleidsmakers, politici, instanties. Uitvoerende professionals worden gestimuleerd het stappenplan 'het beste besluit voor het kind' (2019) te gebruiken.
De onderzoeken verdelen de ombudsmannen in vijf thema's:
Fundamentele rechten
Voor de ombudsmannen staat centraal dat fundamentele (kinder)rechten door de overheid gerespecteerd worden. De overheid moet zich aan de wet houden en mag de vrijheden en rechten van burgers en kinderen niet zomaar beperken of afpakken.
Participatie en invloed
Het is belangrijk dat de overheid burgers de kans geeft om invloed uit te oefenen op beslissingen en ontwikkelingen die hen rechtstreeks raken.
Armoede
Bijna een half miljoen Nederlandse huishoudens leeft in armoede, waaronder ook gezinnen met minderjarige kinderen. Ook zzp-huishoudens en niet-Europese huishoudens lopen risico op armoede.
Toegang tot voorzieningen
Voor veel burgers zijn de regels en de toegang tot voorzieningen van de overheid ingewikkeld en/of niet bekend. Hierdoor maken burgers geen gebruik van voorzieningen waar zij wel recht op hebben.
Leefbaarheid
Veranderingen in de omgeving waar burgers wonen, werken en leven, hebben grote impact op burgers. Vaak is het de overheid die een grote rol speelt in verandering van de omgeving.
