De Nationale ombudsman en Kinderombudsman ontvangen nog altijd een toenemend aantal klachten en signalen over de opvang van Oekraïners in Nederland. Daarom doen zij beide een dringende oproep aan de minister van Asiel en Migratie en alle gemeenten om de situatie voor Oekraïners in Nederland te verbeteren.
Uit signalen die de Nationale ombudsman en Kinderombudsman ontvangen blijkt dat het nog altijd 'piept en kraakt' in de Oekraïne-opvang. Mensen worden soms zelfs weggestuurd bij gemeenten omdat er geen plek voor hen is. De VNG liet onlangs weten dat gemeenten hun verantwoordelijkheid wel willen nemen, maar dat daarvoor voldoende middelen, duidelijke wetgeving en structurele afspraken nodig zijn. Zij dringen er bij het kabinet ook op aan om snel met structurele oplossingen te komen.
Vanaf halverwege 2024 ziet de Nationale ombudsman al een sterke toename van klachten en signalen over de opvanglocaties voor Oekraïners. Daarom heeft de Nationale ombudsman eerder dit jaar al eens aandacht gevraagd bij gemeenten voor de behandeling van klachten bewoners van de Oekraïne-opvanglocaties. Ditmaal vragen zowel de Nationale ombudsman als de Kinderombudsman aandacht voor de inhoud van de klachten die wij ontvangen. Zij verwijzen daarbij naar een eerder rapport, de crisis voorbij over de leefomstandigheden van gezinnen in de crisisnoodopvang. Daarin is onder meer aangegeven wat er moet gebeuren om de voorzieningen in deze opvang te verbeteren. Ook is er eerder een mensen- en kinderrechterlijk normenkader gemaakt dat handvatten biedt en richting geeft voor kwalitatief goed opvang.
De beide ombudsmannen roepen de minister, en burgemeester en wethouders daarom op om de situatie voor Oekraïners in Nederland te verbeteren.
Concreet vragen zij de minister:
- Zorg voor menswaardige opvang;
- Zorg voor een adequate centrale registratie van alle Oekraïense ontheemden die Nederland binnenkomen;
- Ga met Oekraïners in gesprek over hun huidige en toekomstige situatie en wat zij nodig hebben;
- Ga met gemeenten in gesprek over:
- mogelijkheden tot verbetering van bestaande opvang;
- uitbreiding van het aantal opvangplaatsen;
- weg te nemen obstakels (regeldruk); - Bied gemeenten voldoende middelen, duidelijke wetgeving en maak structurele afspraken om voldoende en goede opvang te realiseren;
- Zorg bij het omzetten van opvang naar permanente huisvesting voor locaties die daarvoor geschikt zijn.
Concreet vragen zij gemeenten:
- Ga met bewoners in gesprek op de locaties en maak gebruik van hun kennis en expertise. Informeer daarbij naar wat zij nodig hebben;
- Praat met kinderen en zet hun belang voorop. En zorg voor professioneel zicht op de ontwikkeling van kinderen;
- Doe al het mogelijke om de (leef)situatie van bewoners te verbeteren. Denk daarbij onder meer aan voldoende privacy, kookgelegenheid, goede schoonmaak en voldoende sanitair;
- Probeer het aantal verhuisbewegingen voor bewoners zoveel mogelijk te beperken.
