2011/034: Onderzoeker klaagt over negatieve publicatie in brochure Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW)

Rapport

De Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) geeft al een aantal jaren een publicatie uit met de titel "Wetenschappelijk onderzoek: dilemma's en verleidingen". In 2000 werd de eerste druk uitgebracht, in 2005 de - herziene - tweede druk. Eén van de Nederlandse voorbeelden betrof de "affaire Buck". In de brochure van 2000 werd deze kort beschreven, in de brochure van 2005 uitgebreider. In beide uitgaven werd verzoeker bij naam genoemd.

Verzoeker, de heer Buck, was van mening dat de over hem opgenomen teksten onnodig grievend waren en dat hij hiervoor bij de KNAW onvoldoende gehoor kreeg.

De Nationale ombudsman stelde vast, dat de teksten die over verzoeker waren opgenomen niet positief van toonzetting waren. Gezien de doelstelling van de brochure achtte hij dat ook begrijpelijk; het ging er immers vooral om, voorbeelden te schetsen van ongewenst wetenschappelijk gedrag. Wel was de vraag, of dat dan ook in deze vorm diende te gebeuren. De `affaire Buck' kan, zeker binnen wetenschappelijke kringen, algemeen bekend worden verondersteld, zo overwoog de Nationale ombudsman. Dat betekent ook dat het anonimiseren van de casus weinig zinvol was geweest. Een bijkomend probleem is, dat de KNAW zich met de brochure richt op Nederlandse (aankomende) wetenschappers. Het beschrijven van situaties die zich buiten Nederland hebben voorgedaan zal, voor de betrokken wetenschappers, weinig tot geen impact hebben. Voor verzoeker was dat uiteraard anders; de kwestie werd hiermee voor hem, nadat vele jaren waren verstreken, opnieuw opgerakeld.

Een ander punt was de betrouwbaarheid van de over verzoeker opgenomen teksten. Verzoeker had laten zien dat er op zijn minst verschil van mening bestond over hetgeen over hem was geschreven in de door de KNAW aangehaalde bronnen. Dat dat zo was, kon de KNAW ook bekend zijn.

Naar het oordeel van de Nationale ombudsman had de KNAW er, onder deze omstandigheden, goed aan gedaan de `affaire Buck' niet te beschrijven op de wijze waarop dat nu was gebeurd. Zij had ervoor kunnen kiezen de concepttekst af te stemmen met verzoeker en alleen tot openbaarmaking van de tekst over te gaan als met verzoeker overeenstemming over die tekst was bereikt. Verder had de KNAW ervoor kunnen kiezen alleen die punten op te nemen waarover geen enkel verschil van inzicht bestond.

Niet behoorlijk; redelijkheidsvereiste.

De KNAW werd in overweging gegeven in overleg met verzoeker te bezien, op welke wijze aan de leden van de Akademie bekendheid kan worden gegeven aan het oordeel van de Nationale ombudsman, zodanig dat tegemoet wordt gekomen aan verzoekers wens tot het geven van ruchtbaarheid aan de aanpassing van de brochureteksten en de achtergronden daarvan.

Instantie: Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen te Amsterdam

Klacht:

Wijze waarop klacht over de publicatie 'Wetenschappelijk onderzoek: dilemma's en verleidingen' is afgehandeld.

Oordeel:

Gegrond