2016/002 Verkenning van de Nationale ombudsman naar burgerperspectief inspecties

Onderzoek

De Nationale ombudsman, Reinier van Zutphen, heeft een verkenning gedaan naar wat burgers verwachten van Rijksinspecties. Burgers hebben vrijwel dagelijks te maken met de inspecties omdat zij toezicht houden op veel aspecten van ons dagelijks leven. Met de opbrengst van de  verkenning wil de ombudsman in gesprek met de inspecties kijken hoe zij het burgerperspectief nog meer een plaats kunnen geven in hun dagelijks werk. Er bestaat bijvoorbeeld verwarring over de vraag wanneer mensen bij een inspectie terecht kunnen. En burgers willen meer input leveren voor de toezichthoudende taak van inspecties.

Burgers hebben vrijwel dagelijks te maken met toezicht door inspecties, omdat zij toezicht houden op bijvoorbeeld de kwaliteit en de veiligheid van ons voedsel, onze gezondheidszorg, het transport en de werkomstandigheden. Regelmatig zijn inspecties onderwerp van (wetenschappelijk) onderzoek. Het perspectief van de burger blijft in de onderzoeken vaak onderbelicht. De Nationale ombudsman ontvangt zelf ongeveer 75 klachten per jaar over inspecties. Alles overziend vroeg de ombudsman zich af wat burgers verwachten van inspecties.

Verwarring melding en klacht

Uit de verkenning van de Nationale ombudsman blijkt dat burgers het werk van inspecties belangrijk vinden en een hoge mate van vertrouwen hebben in inspecties. Verder blijkt dat verwarring bestaat over de vraag of en zo ja in welke gevallen zij met een klacht of een melding bij een Rijksinspectie terecht kunnen. Het verschil tussen een klacht (gericht op een oplossing in of oordeel over een persoonlijke situatie) en een melding (die wordt benut voor de toezichthoudende taak) is lastig te maken. Daarnaast blijkt uit de verkenning dat burgers bereid zijn om input te leveren voor de toezichthoudende taak van inspecties. En zij zouden graag meer geïnformeerd worden over het werk van inspecties en de resultaten die zij boeken.

Deze verkenning is anders van inhoud en opzet dan de gebruikelijke onderzoeken. Met deze verkenning spreekt de Nationale ombudsman geen oordeel uit over de huidige werkwijze van de inspecties. Het doel is om in gesprek met de inspecties te kijken in hoeverre zij het perspectief van de burger (nog meer) een plaats kunnen geven in hun dagelijkse werkzaamheden.

Burgerperspectief

De Nationale ombudsman gelooft erin dat het perspectief van burgers geborgd moet worden in alles wat de overheid doet. Daarom heeft hij verkend wat burgers van de Rijksinspecties verwachten. Voor deze verkenning heeft hij gebruik gemaakt van een social media-analyse en focusgroepgesprekken met burgers.