Voor veel burgers zijn de regels en de toegang tot voorzieningen van de overheid ingewikkeld en/of niet bekend. Hierdoor maken burgers geen gebruik van voorzieningen waar zij wel recht op hebben. De vraag is of de overheidsinstanties voldoende doen om ervoor te zorgen dat met name burgers in een kwetsbare positie de beschikbare voorzieningen kennen en kunnen benutten. De Nationale ombudsman heeft onderzoek gedaan naar niet-gebruik van inkomensvoorzieningen door ouderen in een financieel kwetsbare positie. Hij heeft ingezoomd op de voorzieningen voor ouderen zoals de aanvullende inkomensvoorziening ouderen. Het onderzoek is ondertussen afgerond en geeft goede voorbeelden en verbeterpunten, bijvoorbeeld rond informatieverstrekking en samenwerking door meerdere betrokken partijen.
Op de agenda
Onderbenutting voorzieningen: door ouderen in een financieel kwetsbare positie
Voor veel burgers zijn de regels en de toegang tot voorzieningen van de overheid ingewikkeld. Hierdoor maken burgers geen gebruik van voorzieningen waar zij wel recht op hebben. De vraag is of de overheidsinstanties voldoende doen om ervoor te zorgen dat met name burgers in een kwetsbare positie de beschikbare voorzieningen benutten. De Nationale ombudsman heeft onderzoek gedaan naar niet-gebruik van inkomensvoorzieningen door ouderen in een financieel kwetsbare positie. In het rapport dat in juni is afgerond geeft hij goede voorbeelden en verbeterpunten. Bijvoorbeeld rond informatieverstrekking en samenwerking door meerdere betrokken partijen. .
- Dit onderzoek is in juni 2022 afgerond. Lees meer informatie over dit onderzoek.
- Bekijk het rapport 'Met te weinig genoegen nemen'.
De begeleiding van ex-amv’s naar zelfstandigheid
De Nationale ombudsman en de Kinderombudsman hebben in 2019 samen de '18-/18+ problematiek' verkend. Op basis daarvan is in 2021 een onderzoek gestart naar alleenstaande minderjarige vreemdelingen (amv’s) met een status, die na hun achttiende levensjaar in Nederland mogen blijven. Onderzocht is wat deze groep van de Nederlandse overheid mag verwachten.
- Dit onderzoek is in mei 2022 afgerond. Lees het bijbehorende nieuwsbericht.
- Bekijk het rapport 'Alleen volwassen worden'.
Leerpunten uit de coronacrisis
In 2020 en 2021 kreeg de Nationale ombudsman veel vragen en klachten van burgers over het coronabeleid, de maatregelen en over meer praktische zaken als QR-code registratieproblemen. De Nationale ombudsman heeft daarom in 2022 de balans opgemaakt van deze corona-gerelateerde klachten, vragen en signalen. Zijn inzichten en leerpunten rondom de dienstverlening aan burgers en de communicatie door de overheid heeft hij in juni gedeeld met de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS).
- De corona-reflectie is in juni 2022 afgerond. Meer informatie over de leerpunten vindt u in dit nieuwsbericht.
- Bekijk de brief aan de minister van VWS.
Terugblik onderzoek re-integratie Defensie
Zowel de Nationale ombudsman als de Veteranenombudsman ontvingen de afgelopen jaren tientallen klachten over het gebrek aan aandacht en begeleiding bij ziekteverzuim. Deze klachten worden nog steeds ontvangen. Uit het onderzoek re-integratie bij Defensie uit 2018 bleek dat gebrek aan kennis, late overdracht en onzorgvuldige registratie de grootste knelpunten zijn in de re-integratieketen bij Defensie. In 2022 monitort de Veteranenombudsman of de verbetertrajecten van Defensie hebben geleid tot verbetering van kennis, ondersteuning en regie op de re-integratieketen. Daarnaast stelde de Veteranenombudsman aan Defensie én het UWV voor om samen te onderzoeken hoe maatwerk toegepast kan worden binnen de Veteranenwet en de Wet verbetering poortwachter.
- Meer informatie over het onderzoek re-integratie bij Defensie uit 2018.
- Meer informatie over het monitoren van aanbevelingen uit dit rapport vindt u in dit nieuwsbericht.
- Het terugblik onderzoek is afgerond in december 2022. Meer informatie vindt u in dit nieuwsbericht.
Rol van de gemeenten bij de uitvoering van de Veteranenwet
Nederland telt ruim 105.000 veteranen verdeeld over alle gemeenten. Voor veteranen is sinds 2014 de Veteranenwet van kracht. Uit signalen die de Veteranenombudsman ontvangt van veteranen én instanties voor veteranen, blijken gemeenten dikwijls onbekend te zijn met de Veteranenwet. Het is voor gemeenten van belang te weten dat de Veteranenwet erkenning, waardering en bijzondere zorgplicht voor veteranen inhoudt en hoe zij dit in de praktijk kunnen vormgegeven. De Veteranenombudsman gaat dit onderzoeken. De bevindingen van dit onderzoek zullen bijdragen aan een helder kader voor de taak en verantwoordelijken van gemeenten voor hun veteranen.
- Het onderzoek is eind 2022 gestart. Meer informatie vindt u in dit nieuwsbericht.
- Afronding onderzoek: zomer 2023.
Mantelzorg voor relaties van veteranen
De Nationale ombudsman heeft de afgelopen jaren al aandacht gevraagd voor de knelpunten bij toegang tot zorg en ondersteuning van mantelzorgers en de kwaliteit en kosten daarvan. Daarbij constateerde hij onder andere dat mantelzorgers steeds zwaarder belast lijken te raken. De Nationale ombudsman riep in het rapport Blijvende zorg uit 2020 de overheid op om bijzondere aandacht te besteden aan de ondersteuning van personen in extra kwetsbare posities en hun mantelzorgers. Zo vraagt de Veteranenombudsman ook aandacht voor psychisch en/of fysiek gewonde veteranen. In individuele gevallen constateerde de ombudsman dat ernstige psychosociale problematiek als gevolg van een uitzending aanleiding was voor ouders om hun zoon of dochter in huis op te nemen en te verzorgen. Zij kunnen dat alleen blijven doen, als zij voldoende ondersteuning krijgen. In 2022 zal de Veteranenombudsman onderzoeken of de ondersteuning van mantelzorgers van veteranen geborgd is.
- Start onderzoek: najaar 2022.
- Afronding onderzoek: voorjaar 2023.
