In mijn werk kom ik heel vaak het woord beschikking tegen. Een beschikking is een brief van de overheid waarin over jouw rechten beslist wordt. Bijvoorbeeld een aanslag van de inkomstenbelasting waarin staat dat je geld terugkrijgt. Of een brief van het CAK waarin staat dat je een bepaald bedrag als eigen bijdrage moet betalen voor de thuiszorg. Ik krijg veel klachten over dit soort beschikkingen. Vaak snappen mensen niet wat er staat. En dat is wel jammer als de overheid over jouw rechten beslist.
Mijnheer Arends* krijgt een voorlopige aanslag van de Belastingdienst. In de brief staat: 'te ontvangen € 629 het bedrag, of het deel dat overblijft na verrekening, wordt overgemaakt op rekeningnummer X'. Dat lijkt mijnheer Arends duidelijk. Hij is blij dat hij geld terug krijgt. Na twee maanden belt hij de Belastingdienst met de vraag waar het geld blijft. De ambtenaar komt met de verassende mededeling dat hij geen geld terugkrijgt, maar juist nog € 709 én € 10 rente moet terugbetalen. Mijnheer Arends stuurt mij om twee redenen een brief: 'In de eerste plaats heeft dat betrekking op de voorlopige aanslag die voor een simpele ziel als ik volstrekt onbegrijpelijk is. En als ik bijtijds had begrepen hoe de vork in de steel zat, had ik ook geen rente hoeven te betalen.'
De overheid verstuurt jaarlijks 2,5 miljoen beschikkingen. Vorig jaar deed ik onderzoek naar de onduidelijkheid van beschikkingen van het CAK. Vaak zijn dat juridisch heel mooie verhalen. Of de ontvanger de inhoud van de brief kan begrijpen, blijkt te vaak van ondergeschikt belang. Burgers klagen over de stortvloed aan beschikkingen van het CAK. Waarom steeds weer andere beschikkingen? En hoe zit die berekening van al die bedragen precies in elkaar? En wat betekent deze beschikking voor mij?
Samen met het CAK heb ik toen uitgezocht hoe een begrijpelijke beschikking eruit ziet. De boodschap moet duidelijk zijn, de taal moet eenvoudig te begrijpen zijn, en de beslissing moet persoonlijk en compact zijn. Nu wil ik graag weten of we op dezelfde manier alle andere overheden kunnen helpen aan duidelijke beschikkingen.
Vandaag open ik op mijn website een Postbus waarin u uw onbegrijpelijke beschikkingen kunt achterlaten zodat we daarvan kunnen leren hoe het juist niet moet. Daarna ga ik met een paar 'beschikkingfabrieken' zoals de Belastingdienst en het UWV aan tafel. Ik hoop dat we zo de overheid kunnen stimuleren begrijpelijke beschikkingen te schrijven. Het leven is vaak al ingewikkeld genoeg.
PS In maart schreef ik over mijn onderzoek naar de zorgkantoren en dat ik benieuwd was naar uw ervaringen. Via het meldpunt op mijn website heb ik maar liefst 612 reacties gekregen. Veel slechte ervaringen, maar gelukkig ook goede. Dank voor deze bijdrage. Want met die reacties onder de arm ga ik binnenkort met de managers van de zorgkantoren praten over verbetering van hun dienstverlening.
*Om privacyredenen zijn de namen veranderd
De persoon op de foto is niet de persoon uit deze column
